Dường như những đồn đoán về một hội nghị thượng đỉnh sắp diễn ra giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin là quá sớm. Chỉ vài ngày sau khi ông Trump công bố kế hoạch gặp ông Putin tại Budapest "trong vòng hai tuần nữa," cuộc gặp đã bị hoãn vô thời hạn.
Một cuộc gặp trù bị giữa các nhà ngoại giao cấp cao của hai nước cũng đã bị hủy bỏ.
"Tôi không muốn có một cuộc họp vô ích," Tổng thống Trump phát biểu với các phóng viên tại Nhà Trắng hôm thứ Ba. "Tôi không muốn lãng phí thời gian, vì vậy tôi sẽ xem điều gì sẽ xảy ra."
Việc lên kế hoạch hội nghị thượng đỉnh thất thường này là diễn biến mới nhất trong nỗ lực của ông Trump nhằm đàm phán chấm dứt chiến tranh ở Ukraine. Tổng thống Mỹ đã tập trung trở lại vào cuộc xung đột này sau thành công của ông trong việc thu xếp một thỏa thuận ngừng bắn và thả con tin ở Gaza.
Trong bài phát biểu ăn mừng ở Ai Cập vào tuần trước, ông Trump đã giao cho nhà đàm phán hàng đầu của mình, Steve Witkoff, một mục tiêu mới: "Chúng ta phải giải quyết xong vụ Nga."
Tuy nhiên, các yếu tố đã giúp đội của Witkoff đạt được một bước đột phá ở Gaza có thể không hiện hữu trong cuộc chiến kéo dài gần bốn năm ở Ukraine.
Thiếu đòn bẩy
Theo Witkoff, thỏa thuận Gaza trở nên khả thi là nhờ quyết định của Israel tấn công các nhà đàm phán Hamas ở Qatar. Mặc dù động thái này khiến các đồng minh Ả Rập của Mỹ tức giận, nhưng nó đã cung cấp cho ông Trump đòn bẩy cần thiết để gây áp lực buộc Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phải tham gia một thỏa thuận.
Ảnh hưởng của ông Trump được xây dựng dựa trên một lịch sử lâu dài các chính sách thân Israel từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông, chẳng hạn như dời đại sứ quán Mỹ đến Jerusalem, thay đổi lập trường của Mỹ về các khu định cư của Israel ở Bờ Tây, và ủng hộ các hành động quân sự của Israel chống lại Iran.
Sự yêu mến mà tổng thống Mỹ nhận được ở Israel, vốn vượt qua cả ông Netanyahu, đã mang lại cho ông quyền lực đặc biệt đối với nhà lãnh đạo Israel. Kết hợp với các mối quan hệ tài chính và chính trị của ông Trump với các quốc gia Ả Rập chủ chốt, ông đã sở hữu một lực lượng ngoại giao đáng kể để buộc họ tham gia một thỏa thuận.
Một cuộc xung đột khác
Ngược lại, ông Trump có ít đòn bẩy hơn đáng kể trong cuộc chiến Ukraine. Trong chín tháng qua, ông đã xen kẽ giữa việc gây áp lực lên ông Putin và ông Zelensky, nhưng dường như không mấy thành công.
Ông đã đe dọa áp đặt các biện pháp trừng phạt mới đối với ngành năng lượng của Nga và cung cấp vũ khí tầm xa mới cho Ukraine. Tuy nhiên, ông cũng nhận ra rằng những hành động này có thể gây tổn hại cho nền kinh tế toàn cầu và làm leo thang xung đột hơn nữa.
Đồng thời, ông Trump đã công khai chỉ trích ông Zelensky, có thời điểm cắt đứt chia sẻ tình báo và ngừng vận chuyển vũ khí, nhưng rồi lại đảo ngược hướng đi khi các đồng minh châu Âu cảnh báo rằng một thất bại của Ukraine có thể làm mất ổn định toàn bộ lục địa. Mặc dù ông Trump quảng bá kỹ năng của mình như một người đàm phán, các cuộc gặp cá nhân của ông với cả ông Putin và ông Zelensky đều không đưa cuộc chiến đến gần hơn một giải pháp.
Trên thực tế, ông Putin có thể đang lợi dụng sự háo hức muốn có một thỏa thuận của ông Trump—và niềm tin của ông vào ngoại giao cá nhân—để gây ảnhũhưởng đến ông.
Vào tháng 7, ông Putin đã đề xuất một hội nghị thượng đỉnh ở Alaska ngay khi ông Trump dường như sẵn sàng ký một gói trừng phạt của quốc hội, mà sau đó đã bị gác lại. Tương tự, tuần trước, khi Nhà Trắng được cho là đã cân nhắc gửi tên lửa Tomahawk và Patriot đến Kyiv, ông Putin đã gọi cho ông Trump. Ngay sau đó, ông Trump bắt đầu công khai về hội nghị thượng đỉnh tiềm năng ở Budapest.
Tiếp theo đó là một cuộc họp căng thẳng tại Nhà Trắng với ông Zelensky, người được cho là đã ra về mà không có cam kết mới nào.
Ông Trump phủ nhận việc bị ông Putin thao túng. "Bạn biết đấy, tôi đã bị những người giỏi nhất chơi xỏ cả đời, và tôi vẫn có kết cục rất tốt," ông nói.
Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Ukraine sau đó đã nhấn mạnh sự trùng hợp thời gian một cách thuận lợi. "Ngay khi vấn đề về khả năng cơ động tầm xa trở nên xa vời hơn một chút đối với chúng tôi – đối với Ukraine – Nga gần như tự động trở nên kém quan tâm đến ngoại giao," ông phát biểu, ngụ ý rằng hội nghị thượng đỉnh là một mưu mẹo để chặn vũ khí.
Chỉ trong vài ngày, lập trường của ông Trump đã xoay chuyển từ việc có thể gửi tên lửa tiên tiến cho Ukraine, sang lên kế hoạch hội nghị thượng đỉnh với ông Putin, rồi đến việc riêng tư hối thúc ông Zelensky nhượng lại toàn bộ vùng Donbas. Lập trường hiện tại của ông là kêu gọi ngừng bắn dọc theo các chiến tuyến hiện có, một đề xuất mà Nga đã bác bỏ.
Trong chiến dịch tranh cử năm ngoái, ông Trump đã có lời hứa nổi tiếng rằng ông có thể chấm dứt chiến tranh Ukraine "trong vòng vài giờ". Giờ đây, ông đã rút lại tuyên bố đó, và thừa nhận rằng việc giải quyết cuộc xung đột đang "chứng tỏ là khó khăn hơn ông nghĩ."
Điều này đánh dấu một sự thừa nhận hiếm hoi từ ông Trump về những giới hạn trong quyền lực cá nhân của ông—và sự khó khăn trong việc kiến tạo hòa bình khi cả hai bên đều không sẵn sàng, hoặc không đủ khả năng, để ngừng chiến đấu.
Nhận xét
Đăng nhận xét